ΕΠΟΝ. Νείλος Μαστραντώνης (Κλέαρχος)
Αυτό ήτανε τ’ όνομά του. Μα η Ρούμελη τον ξέρει Κλέαρχο. Κι οι απλές γυναικούλες μ’ αυτό το ψευδώνυμο θα τον αναφέρουν κάποτε στα παραμύθια τους. Και τ’ αετόπουλα σαν θα μεγαλώσουν έτσι θα τον θυμούνται.
Δεν ήταν απλά ένα ατρόμητο, ένα γενναίο παλικάρι ο Κλέαρχος. Ήτανε πολύ περισσότερο ένα διαμάντι της νέας Ελληνικής γενιάς. Κι ίσως η σφαίρα που τον σκότωσε αν είχε λογική, να λοξοδρομούσε για να μην καταστρέψει μια τέτοια ιδιοφυΐα. Τρεις φορές σαν μαθητής του Πραχτικού Λυκείου στην Αθήνα βραβεύτηκε στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό της Μαθηματικής Εταιρείας. Και στο Πολυτεχνείο είναι ο πρώτος, ο καλύτερος, ο αγαπητός σπουδαστής και συνάδελφος. Την πρώτη χρονιά πήρε το βραβείο του καλύτερου σπουδαστή. Την δεύτερη το ίδιο, παίρνοντας τους πιο μεγάλους, τους πραγματικά καταπληκτικούς για τα χρονικά του Πολυτεχνείου βαθμούς (9,5 9,75 και 9,75 στους τρεις κλάδους των ανώτερων Μαθηματικών και 10 στη Θεωρητική Μηχανική). Ακόμα βρίσκονται στις προθήκες της Σχολής του τα υποδειγματικά του σχέδια.
Ξεχειλίζει πάντα από ζωντάνια και κέφι όλος υγεία στο σώμα και στην ψυχή. Φλογερός κι ορμητικός στις εκδηλώσεις του. Δεν του λείπει το γέλιο και ξέρει να σκορπάει και στους γύρω την αισιοδοξία του.
Μόλις ξεσπάει ο Ιταλοελληνικός πόλεμος αφήνει τα θρανία και 19 χρόνων πηγαίνει εθελοντής στο Αλβανικό μέτωπο. Είναι απ’ τους καλύτερους ορειβάτες και κατατάσσεται γι’ αυτό στο Τάγμα χιονοδρόμων.
Ύστερα απ’ την κατάρρευση είναι από τα παιδιά που δε δέχονται τη συνθηκολόγηση με το φασισμό. Μπαίνει απ’ τους πρώτους στο ΕΑΜ Νέων και ρίχνεται στην πάλη για το ξεσκλάβωμα της Πατρίδας. Παλεύει για τη ζωή των σπουδαστών, σαν υπεύθυνος της οργάνωσης του Πολυτεχνείου. Και στις μεγάλες διαδηλώσεις της Αθήνας ξεχωρίζει με την παλικαριά και την τόλμη του.
Τον Ιούλιο του ΄43 φεύγει για το βουνό. Είναι τώρα με τους σταυραετούς της Ρούμελης. Γραμματέας της ΕΠΟΝ Φθιώτιδας στην αρχή, 2ος Γραμματέας της ΕΠΟΝ Στερεάς πιο ύστερα. Είναι πάντα μπροστά. Κι όπου ο μεγαλύτερος κίνδυνος πρώτος αυτός. Απορούν κι οι ίδιοι οι χωριάτες όταν τον βλέπουν να ξεκινάει το μεσημέρι με τα πόδια από τη Σπερχειάδα και σε λίγες ώρες να βρίσκεται στο Καρπενήσι για να ξαναγυρίσει το πρωί και να ξαναρχίσει τη δουλειά με πιότερη φλόγα.
Ο καημός του είναι να γίνει αντάρτης. Τον Ιούλη του ΄44 στη Συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ Στερεάς αντήχησε το σύνθημα: «Ν ε ο λ α ί α σ τ’ ά ρ μα τ α». Κι ο Κλέαρχος καθοδηγεί τους εργάτες του Λιανοκλαδιού και τα σαμποτάζ στις εγκαταστάσεις και τις μηχανές των Γερμανών πληθαίνουν. Μπαινοβγαίνει στη Λαμία μέσα στην πιο άγρια τρομοκρατία. Εμψυχώνει και καθοδηγεί τη νεολαία της σκλαβωμένης πόλης. Χτες, με το πιστόλι στο χέρι έβγαλε έξω δυο οπλισμένους Γκεσταπίτες Ιταλούς… Σήμερα έχουμε τρεις άλλες επιχειρήσεις που θα πετύχουν…
«Τι τα θέτε οι πόλεις ζούνε τις πιο επαναστατημένες τους στιγμές», έγραφε στην οργάνωσή του μια μέρα πριν πέσει. Και στην 1η του Σεπτέμβρη του 1944 φασίστες τον κυνήγησαν στους δρόμους της Λαμίας. Μια σφαίρα τον βρήκε και τον έριξε βαριά λαβωμένο. Λίγες γυναίκες έτρεξαν κοντά του. «Πέστε στη μανούλα μου πως πεθαίνω για τη λευτεριά» ήταν τα τελευταία του λόγια. Ως τη μέρα που πήγανε οι Εθνοφύλακες στη Λαμία έκαιγε ένα καντήλι στο δρόμο που σκοτώθηκε. Στον τοίχο έγραφε: «Οδός Κλεάρχου»…
Μα ο Κλέαρχος δεν έσβησε. Κι όπως είπε στο μνημόσυνό του, που έγινε στην Αθήνα το Νοέμβρη του 1944, ο υφηγητής του Πανεπιστημίου κ. Δεσποτόπουλος: «Υπάρχει και θα υπάρχει όπως οι ωραίοι νεκροί της Ιστορίας… χωρίς να σβηστεί στην καθημερινότητα η αστραπή της αλκής του, για πάντα νέος, άλκιμος, ωραίος».
Αναφορά στον ΕΠΟΝίτη ήρωα υπάρχει και στο βιβλίο του Γρηγόρη Φαράκου «Μαρτυρίες και στοχασμοί», εκδόσεις Προσκήνιο, Αθήνα 1993:
«Ήταν από τα σημαντικότερα στελέχη τον κινήματός μας. Και ως νέος και ως άνθρωπος, από εκείνους που πραγματικά μπορεί να είναι ένα υπόδειγμα ζωής. Φαινόμενο γνώσεων κι επιδόσεων, με ποικίλα ενδιαφέροντα, πρώτος σε αθλητικές, εκπολιτιστικές κλπ δραστηριότητες. Τολμηρός, εύστροφος. αποφασιστικός, γοητευτικός στον ωκεάνειο λόγο και τη συμπεριφορά. Αρκετά χρόνια αργότερα, δικά του σχέδια Παραστατικής Γεωμετρίας, που είχε σχεδιάσει ως πρωτοετής φοιτητής, υπήρχαν στις προθήκες του Πολυτεχνείου ως υπόδειγμα σχεδίων για τους φοιτητές. Θα έπρεπε όμως να μπορούν οι φοιτητές να μαθαίνουν και την ιστορία του δημιουργού τους. Αλήθεια, γιατί μία πτέρυγα, μία αίθουσα, έστω, της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών δε θα μπορούσε να φέρει το όνομά του; Το 1943 είχε σταλεί ως γραμματέας της ΕΠΟΝ Στερεάς και εκεί ανέπτυξε πολύμορφη δράση, – μέχρι και γεωργικές σχολές άνοιξε για τη νεολαία. Την 1η Σεπτεμβρίου 1944, στην προσπάθειά του να μπει στη Λαμία μπλοκαρίστηκε από χιτλερικούς, αντιστάθηκε, αλλά σκοτώθηκε.»
atexnos.gr
Φωτογραφία: Αλ. Μυριαλλή
Πηγή φωτογραφίας: Γρ. Φαράκου «Μαρτυρίες και στοχασμοί», εκδ. Προσκήνιο, 1993
Αναδημοσίευση από τη σειρά δημοσιευμάτων του atexnos.gr με θέμα ΕΠΟΝιτες ΗΡΩΕΣ
0 σχόλια