Ο διάσημος χαράκτης και αγωνιστής Γιώργος Φαρσακίδης
Για μένα, θα υπάρχει πάντα η “Ιθάκη” μου, η ιδεολογία μου. Ποτέ δε θα ‘θελα να κάνω συμβιβασμό, να κάνω πίσω, να αρνηθώ. Αυτό ποτέ δε θα το κάνω
Ο Γιώργος Φαρσακίδης γεννήθηκε στην Οδησσό της Σοβιετικής Ένωσης. Στα 18 του, εντάχθηκε στην υποδειγματική ΕΠΟΝ και πολέμησε τον κατακτητή. Τραυματίστηκε δύο φορές στη μάχη και έμεινε ανάπηρος και στα δύο του χέρια. Με το μεταβαρκιζιανό καθεστώς συλλαμβάνεται και εξορίζεται για μεγάλο διάστημα.
Οι σταθμοί του δύσκολου ταξιδιού του, Μακρόνησος, Αϊ-Στράτης, Γυάρος, Λέρος, δεκαεξίμισι χρόνια εξορίας, βασανιστηρίων και πόνου. Αλλά και δεκαεξίμισι χρόνια δημιουργίας και αστείρευτης αγωνιστικότητας.
Στην εξορία ζωγραφίζει θέματα με περιεχόμενο από τη ζωή εκεί. Επιχειρεί να αποτυπώσει τον πόνο και τα μαρτύρια που είδε και βίωσε. Μετά τα χρόνια την πτώση της Χούντας, ο Γ. Φαρσακίδης δημοσιεύει εργασίες του σ’ εφημερίδες, εκθέτει τα έργα του και εκδίδει τα βιβλία του.
Έχει εκδώσει πάνω από 17 βιβλία και λευκώματα και έχει τιμηθεί για την αγωνιστική και καλλιτεχνική του δράση με το χρυσό μετάλλιο της Σοβιετικής Επιτροπής Ειρήνης.
Στη νέα γενιά για έναν καλύτερο κόσμο
«...Σύμφωνα με την επικούρεια αντίληψη που είχα κληρονομήσει απ' τον πατέρα μου, πως η Δημιουργία πρέπει να αποβλέπει στο καλό των ανθρώπων είχα αυτοστρατεύσει τις όποιες εικαστικές επιδώσεις μου στον χώρο του ιδεολογικού μου πιστεύω.
Στην Κατοχή θα φιλοτεχνήσω γελοιογραφίες με στόχο τους εισβολείς.
Πολεμώντας στ' αντάρτικο θα απεικονίσω συμβάντα της εκεί ζωής μας σε σκίτσα και στο "Σύρμα" της Μακρονήσου τα βασανιστήρια και τους βασανιστές. Μα πάντα με πρόθεση να καταγγείλω και να πληροφορήσω.
Στη δεκαετία του '50, στο στρατόπεδο του Άη Στράτη, θα μάθω πως τον καιρό του Ομήρου, το καλό και το ωφέλιμο ήταν ταυτόσημα του ωραίου και ότι ο ανώνυμος τοιχογράφος της Αλταμίρα ζωγραφίζοντας, τα ανεπανάληπτα σε ομορφιά και κίνηση ζώα, δεν αποσκοπούσε παρά να μεταδώσει την πείρα του κυνηγού στους νεότερους.
Διάβασα για το ότι ο Αϊζενστάιν γυρίζοντας τον Αλέξανδρο Νέφσκι, παραμερίζοντας αισθητικούς πειρασμούς, δάγκανε τις γροθιές του, που δεν ήταν έτοιμη η ταινία, να την «πετάξει σαν χειροβομβίδα ενάντια στον εχθρό». Και εμείς, δουλεύοντας σε συνθήκες αντίξοες τα σκηνικά του στρατοπεδικού μας θεάτρου, αντλούσαμε κουράγιο από την αίσθηση των στιγμών της χαράς που θα δίναμε στους ταλαιπωρημένους από την πολύχρονη κράτηση, συνεξόριστους. Ζωγραφίζαμε, χαράζαμε, τυπώναμε κάρτες στον Άη Στράτη, και επί Χούντας αργότερα στη Γυάρο και Λέρο. Να μάθουν οι έξω ότι ζούμε και κρατάμε άπαρτο το αγωνιστικό μας χαράκωμα. Πρότυπα μας οι μεγάλοι ρεαλιστές που είχαν θέσει την τέχνη τους στην υπηρεσία των λαϊκών συμφερόντων. Θαυμάζαμε τον Μαγιακόφσκι που είχε στρατεύσει την ποίηση του στην καταπολέμηση του αναλφαβητισμού. Τον Ριβιέρα που ζωγραφίζει σκυμμένες πλάτες και γερμένα κεφάλια των αγροτών, Αμερικάνους ληστές πετρελαίων, τραπεζίτες με την βίβλο και πόρνες της "υψηλής κοινωνίας". Αλλά και την απελευθερωμένη γη, με τους γεωπόνους, τα τρακτέρ και τα λαϊκά πανηγύρια. Χαιρόμασταν την καυστική ειρωνεία του Πικάσο για τους αρνητές του κοινωνικού περιεχομένου στην Τέχνη και τη δήλωση του στους βολεμένους αστούς για το ότι τα εργάτου: «...είναι βόλια που στοχεύουνε πάνω τους...».
Μετά τη διάλυση των στρατοπέδων, ζώντας τη κοινωνία της «Ελεύθερης Αγοράς» πιστοποιούσα όλο και περισσότερο ότι: Η τέχνη που δεν ξανοίγει προοπτικές ενός κόσμου καλύτερου, που προβάλλει σαν αυτοσκοπό τη βία και την απληστία του κέρδους, μια τέχνη που της είναι αδιάφορος ο ανθρώπινος πόνος, που πολεμά τις χαρές της ζωής, την ομορφιά, τη φύση, τον έρωτα, δεν είναι παρά μια τέχνη σύμφωνη με τις επιταγές των προνομιούχων της Νέας Τάξης Πραγμάτων»
Για την αγωνιστική διαδρομή και το έργο του σπουδαίου καλλιτέχνη αντιγράφουμε από τον Ριζοσπάστη το σημείωμα που ακολουθεί:
Τα έργα του αποτελούν κομμάτια της ιστορίας του λαού μας
Ο Γιώργος Φαρσακίδης γεννήθηκε το 1926 στην Οδησσό. Το 1933 εγκαθίσταται με την οικογένειά του στη Θεσσαλονίκη. Η αγάπη του για τη ζωγραφική φανερώνεται από τα παιδικά του κιόλας χρόνια…
Την περίοδο της Κατοχής δουλεύει στο μύλο του «Αλλατίνη», όπου ήταν τα γερμανικά αρτοποιεία. Εκεί αναπτύχθηκαν οι πρώτοι αντιστασιακοί πυρήνες. Οπως λέει ο ίδιος: «Στην Κατοχή θα φιλοτεχνήσω γελοιογραφίες με στόχο τους εισβολείς και τους “Ελληνες” συνεργάτες τους…». Το 1943 γίνεται μέλος του ΚΚΕ και το ’44 εντάσσεται στον ΕΛΑΣ Χαλκιδικής, όπου και τραυματίζεται δύο φορές σε μάχη με Γερμανούς και Βούλγαρους, μένοντας ανάπηρος στα δύο του χέρια.
Στη συνέχεια παίρνει τον ίδιο «δρόμο», που ακολουθούν και χιλιάδες σύντροφοί του μετά την Απελευθέρωση. Από το ’49 μέχρι το ’61 (με ένα μικρό διάλειμμα το ’56) και άλλα 3,5 χρόνια στη διάρκεια της χούντας θα «επισκεφτεί» τη Μακρόνησο, τον Αη Στράτη, τη Γυάρο και τη Λέρο. Συνολικά 16,5 χρόνια εξορίας. Εκεί δημιουργεί σπουδαία έργα, αδιάψευστα ντοκουμέντα του αγώνα και του πολιτισμού των εξόριστων αγωνιστών. «Η πρώτη μου γνωριμία με την ξυλογραφία είχε γίνει το 1949 – ’50 στο “Σύρμα” των πολιτών στο ΑΕΤΟ – ΕΣΑΙ στο Μακρονήσι…».
Ακολούθησε ο Αη Στράτης. «Στον Αϊ-Στράτη υπήρχε πολλή αρρώστια μετά τα βασανιστήρια της Μακρονήσου. Ολοι κάναμε φοβερή οικονομία. Στέλνοντας κάρτες δηλώναμε ότι ζούμε, ότι αντιστεκόμαστε. Οι κάρτες θα ήταν μια επαφή, θα είχαμε μια συμπαράσταση από τις οικογένειές μας και τον περίγυρο…».
Με την επιβολή της δικτατορίας ο Φαρσακίδης θα μεταφερθεί στη Γυάρο.
«Για μένα πάντα θα υπάρχει η “Ιθάκη” μου, η ιδεολογία μου»
Μετά την πτώση της χούντας, ο Γ. Φαρσακίδης δημοσιεύει εργασίες του σε εφημερίδες, εκθέτει, τυπώνει και κυκλοφορεί τα έργα του. Το 1984, το βιβλίο του «Η Πρώτη Πατρίδα» παίρνει το πρώτο βραβείο της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.
Η εικαστική και η λογοτεχνική του δουλειά γίνεται γνωστή στην ΕΣΣΔ και σε άλλες χώρες. Κριτικά σχόλια και παρουσίαση δημοσιεύονται στην «Πράβντα», στην «Ισβέστια», στη «Σοβιέτσκαγια Κουλτούρα» και άλλα έντυπα. Καλεσμένος από την εφημερίδα «Πράβντα» στο γιορτασμό για τα 30χρονα της Αντιφασιστικής Νίκης, ο Γ. Φαρσακίδης τιμήθηκε για την αγωνιστική και καλλιτεχνική του δραστηριότητα με το Ανώτατο Χρυσό Μετάλλιο της Σοβιετικής Επιτροπής Ειρήνης.
Στα επόμενα χρόνια συνεχίζει τη δραστηριότητά του οργανώνοντας εκθέσεις των εικαστικών του έργων, ταξιδεύοντας και συγγράφοντας μια σειρά βιβλίων, πάνω από 25, που αφορούν τόσο τα προσωπικά του βιώματα, όσο και δοκίμια σε θέματα ιστορικά και φιλοσοφικά.
Αυτόν τον αγωνιστή, αυτόν τον κομμουνιστή δημιουργό τιμά με μια ξεχωριστή έκθεση το ΚΚΕ… Κλείνουμε αυτήν τη μικρή αναδρομή στη ζωή και το έργο του Γ. Φαρσακίδη με τα δικά του λόγια:
«Είναι μια ζωή, την οποία ποτέ δε θα ‘θελα ν’ αλλάξω. Όπως δεν άλλαξα και την πίστη μου κι ας απομυθοποιήθηκαν κάποια πράγματα. Το ιδανικό παρέμεινε το ίδιο. Ο Λένιν έλεγε ότι κομμουνιστής είναι εκείνος που συμβάλλει, ώστε να προωθήσουμε, έστω κι ένα βηματάκι, προς την επανάσταση. Ούτε μεγάλα λόγια, ούτε εξάρσεις. Απλώς, πρακτικά, να συμβάλλεις με ένα μικρό λιθαράκι. Αυτό που μπορεί να προσφέρει ο καθένας. Για μένα οι ιδέες του σοσιαλισμού συνοψίζονται στη φράση “να ανθρωπέψει ο άνθρωπος”. Για μένα, θα υπάρχει πάντα η “Ιθάκη” μου, η ιδεολογία μου. Ποτέ δε θα ‘θελα να κάνω συμβιβασμό, να κάνω πίσω, να αρνηθώ. Αυτό ποτέ δε θα το κάνω».
17-09-2017 Ο υπέργηρος Γιώργος Φαρσακίδης, ο ανάπηρος (αποτέλεσμα της δράσης του στον πόλεμο κατά των Ναζιστών καθαρμάτων), ο καθηλωμένος σε καρέκλα, την ώρα του ακούσματος της Διεθνούς ζήτησε από τους ανθρώπους του να τον σηκώσουν και με την δύναμη που μόνο αγωνιστές του μεγέθους και της προσφοράς του μπορούν να έχουν, ύψωσε την γροθιά του ψηλά
Το παρακάτω αφιέρωμα αποτελεί τμήμα των έργων του από την Μακρόνησο. Οι εικόνες βρίσκονται στο λεύκωμα του ιδίου με τίτλο «Μακρόνησος»

Ο Γιώργος Φαρσακίδης γεννήθηκε το 1926 στην Οδησσό. Το 1933 εγκαθίσταται με την οικογένειά του στη Θεσσαλονίκη. Η αγάπη του για τη ζωγραφική φανερώνεται από τα παιδικά του κιόλας χρόνια…
Την περίοδο της Κατοχής δουλεύει στο μύλο του «Αλλατίνη», όπου ήταν τα γερμανικά αρτοποιεία. Εκεί αναπτύχθηκαν οι πρώτοι αντιστασιακοί πυρήνες. Οπως λέει ο ίδιος: «Στην Κατοχή θα φιλοτεχνήσω γελοιογραφίες με στόχο τους εισβολείς και τους “Ελληνες” συνεργάτες τους…». Το 1943 γίνεται μέλος του ΚΚΕ και το ’44 εντάσσεται στον ΕΛΑΣ Χαλκιδικής, όπου και τραυματίζεται δύο φορές σε μάχη με Γερμανούς και Βούλγαρους, μένοντας ανάπηρος στα δύο του χέρια.
Στη συνέχεια παίρνει τον ίδιο «δρόμο», που ακολουθούν και χιλιάδες σύντροφοί του μετά την Απελευθέρωση. Από το ’49 μέχρι το ’61 (με ένα μικρό διάλειμμα το ’56) και άλλα 3,5 χρόνια στη διάρκεια της χούντας θα «επισκεφτεί» τη Μακρόνησο, τον Αη Στράτη, τη Γυάρο και τη Λέρο. Συνολικά 16,5 χρόνια εξορίας. Εκεί δημιουργεί σπουδαία έργα, αδιάψευστα ντοκουμέντα του αγώνα και του πολιτισμού των εξόριστων αγωνιστών. «Η πρώτη μου γνωριμία με την ξυλογραφία είχε γίνει το 1949 – ’50 στο “Σύρμα” των πολιτών στο ΑΕΤΟ – ΕΣΑΙ στο Μακρονήσι…».
Ακολούθησε ο Αη Στράτης. «Στον Αϊ-Στράτη υπήρχε πολλή αρρώστια μετά τα βασανιστήρια της Μακρονήσου. Ολοι κάναμε φοβερή οικονομία. Στέλνοντας κάρτες δηλώναμε ότι ζούμε, ότι αντιστεκόμαστε. Οι κάρτες θα ήταν μια επαφή, θα είχαμε μια συμπαράσταση από τις οικογένειές μας και τον περίγυρο…».
Με την επιβολή της δικτατορίας ο Φαρσακίδης θα μεταφερθεί στη Γυάρο.
«Για μένα πάντα θα υπάρχει η “Ιθάκη” μου, η ιδεολογία μου»
Μετά την πτώση της χούντας, ο Γ. Φαρσακίδης δημοσιεύει εργασίες του σε εφημερίδες, εκθέτει, τυπώνει και κυκλοφορεί τα έργα του. Το 1984, το βιβλίο του «Η Πρώτη Πατρίδα» παίρνει το πρώτο βραβείο της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.
Η εικαστική και η λογοτεχνική του δουλειά γίνεται γνωστή στην ΕΣΣΔ και σε άλλες χώρες. Κριτικά σχόλια και παρουσίαση δημοσιεύονται στην «Πράβντα», στην «Ισβέστια», στη «Σοβιέτσκαγια Κουλτούρα» και άλλα έντυπα. Καλεσμένος από την εφημερίδα «Πράβντα» στο γιορτασμό για τα 30χρονα της Αντιφασιστικής Νίκης, ο Γ. Φαρσακίδης τιμήθηκε για την αγωνιστική και καλλιτεχνική του δραστηριότητα με το Ανώτατο Χρυσό Μετάλλιο της Σοβιετικής Επιτροπής Ειρήνης.
Στα επόμενα χρόνια συνεχίζει τη δραστηριότητά του οργανώνοντας εκθέσεις των εικαστικών του έργων, ταξιδεύοντας και συγγράφοντας μια σειρά βιβλίων, πάνω από 25, που αφορούν τόσο τα προσωπικά του βιώματα, όσο και δοκίμια σε θέματα ιστορικά και φιλοσοφικά.
Αυτόν τον αγωνιστή, αυτόν τον κομμουνιστή δημιουργό τιμά με μια ξεχωριστή έκθεση το ΚΚΕ… Κλείνουμε αυτήν τη μικρή αναδρομή στη ζωή και το έργο του Γ. Φαρσακίδη με τα δικά του λόγια:
«Είναι μια ζωή, την οποία ποτέ δε θα ‘θελα ν’ αλλάξω. Όπως δεν άλλαξα και την πίστη μου κι ας απομυθοποιήθηκαν κάποια πράγματα. Το ιδανικό παρέμεινε το ίδιο. Ο Λένιν έλεγε ότι κομμουνιστής είναι εκείνος που συμβάλλει, ώστε να προωθήσουμε, έστω κι ένα βηματάκι, προς την επανάσταση. Ούτε μεγάλα λόγια, ούτε εξάρσεις. Απλώς, πρακτικά, να συμβάλλεις με ένα μικρό λιθαράκι. Αυτό που μπορεί να προσφέρει ο καθένας. Για μένα οι ιδέες του σοσιαλισμού συνοψίζονται στη φράση “να ανθρωπέψει ο άνθρωπος”. Για μένα, θα υπάρχει πάντα η “Ιθάκη” μου, η ιδεολογία μου. Ποτέ δε θα ‘θελα να κάνω συμβιβασμό, να κάνω πίσω, να αρνηθώ. Αυτό ποτέ δε θα το κάνω».
17-09-2017 Ο υπέργηρος Γιώργος Φαρσακίδης, ο ανάπηρος (αποτέλεσμα της δράσης του στον πόλεμο κατά των Ναζιστών καθαρμάτων), ο καθηλωμένος σε καρέκλα, την ώρα του ακούσματος της Διεθνούς ζήτησε από τους ανθρώπους του να τον σηκώσουν και με την δύναμη που μόνο αγωνιστές του μεγέθους και της προσφοράς του μπορούν να έχουν, ύψωσε την γροθιά του ψηλά
Το παρακάτω αφιέρωμα αποτελεί τμήμα των έργων του από την Μακρόνησο. Οι εικόνες βρίσκονται στο λεύκωμα του ιδίου με τίτλο «Μακρόνησος»
0 σχόλια