14 Φλεβάρη1956: Το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ, αφετηρία της καπιταλιστικής παλινόρθωσης
Από τις 14-25 Φλεβάρη 1956 συνέρχονταν το διαβόητο 20ό συνέδριο του ΚΚΣΕ. Το σημαδιακό αυτό συνέδριο, θα σηματοδοτήσει την ανατροπή της επαναστατικής γραμμής, την αναρρίχηση του ρεβιζιονισμού στην εξουσία, την αρχή του τέλους της ίδιας της Σοβιετικής Ένωσης.
58 χρόνια ύστερα από το κακόφημο 20ό συνέδριο του KKΣE, αποχτά ξεχωριστή επικαιρότητα να προβληθούν τα θεμελιώδη συμπεράσματα του αντιρεβιζιονιστικού αγώνα, οι θέσεις και οι εκτιμήσεις των μαρξιστών – λενινιστών, που παραμένουν σε πλήρη αντιπαράθεση και σύγκρουση με εκείνες των οππορτουνιστών – ρεβιζιονιστών.Αν και η γενική δημόσια καταγγελία και πολεμική εναντίον του 20ού συνεδρίου, αναπτύχθηκε από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 και ύστερα, ο αγώνας του ΚΚ Κίνας με επικεφαλής τον Μάο εναντίον του χρουστσωφικού ρεβιζιονισμού, ξεκίνησε στην πραγματικότητα την επαύριο κιόλας του 20ού συνεδρίου, το 1956. Ύστερα από το σημαδιακό αυτό συνέδριο, έμμεσα αλλά με πολλή σαφήνεια, σε άρθρα κομματικών οργάνων, ομιλίες ηγετών κ.λπ., σε συζητήσεις με την ηγεσία του ΚΚΣΕ ή σε πολυμερείς συσκέψεις που είχαν σκοπό την επίλυση των προβλημάτων που αναδύθηκαν από το 20ό συνέδριο, ασκήθηκε έντονη κριτική στις ρεβιζιονιστικές θέσεις και προβλήθηκαν αντίστοιχα οι μαρξιστικές-λενινιστικές θέσεις.
Στο λόγο του (στη δεύτερη ολομέλεια της Κ.Ε. του ΚΚ Κίνας) το Νοέμβρη 1956, ο Μάο Τσετούνγκ σημείωνε ήδη με εξαιρετική σαφήνεια: «Η εισήγηση του Χρουστσώφ στο 20ό Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης αναφέρει ότι είναι δυνατόν η κρατική εξουσία να καταληφθεί με τον κοινοβουλευτικό δρόμο, με άλλα λόγια, δεν είναι πια αναγκαίο για όλες τις χώρες να διδάσκονται από την Oκτωβριανή Επανάσταση. Από τη στιγμή που άνοιξε αυτή η πόρτα, ο λενινισμός, γενικά, πετάχτηκε μακριά».
Στον ίδιο λόγο του, ο Μάο, παρατηρούσε επίσης χαρακτηριστικά: «Νομίζω ότι υπάρχουν δύο «σπαθιά»: το ένα είναι ο Λένιν και το άλλο ο Στάλιν. Το σπαθί του Στάλιν πετάχτηκε μακριά τώρα από τους Ρώσους… Πόσο κεφάλαιο διαθέτετε; Μόνο τον Λένιν και τον Στάλιν. Τώρα έχετε εγκαταλείψει τον Στάλιν, και στην πράξη έχετε εγκαταλείψει ακόμα και τον Λένιν, με τον Λένιν χωρίς πόδια ή πιθανόν να έχει μείνει το κεφάλι του μόνο ή με ένα από τα χέρια του κομμένο. Εμείς από τη μεριά μας μένουμε πιστοί στη μελέτη του μαρξισμού-λενινισμού και αντλούμε διδάγματα από την Oκτωβριανή Επανάσταση».
O σοβιετικός ρεβιζιονισμός εμφανίστηκε βαθμιαία ύστερα από το θάνατο του Στάλιν, το 1953. Mια οππορτουνιστική ομάδα με επικεφαλής τον Xρουστσώφ που κούρνιαζε μεταμφιεσμένη δίπλα στον Στάλιν, αφού προετοίμασε το έδαφος και κατάφερε να σφετεριστεί την καθοδήγηση, πρόβαλε ανοιχτά στο 20ό συνέδριο του KKΣE τη ρεβιζιονιστική της πλατφόρμα.
O ρεβιζιονισμός δρα στο όνομα του μαρξισμού, αλλά σημαίνει την υιοθέτηση θεωρητικά και την εφαρμογή πρακτικά των θέσεων της αστικής τάξης εναντίον του προλεταριάτου. O ρεβιζιονισμός ήρθε να ανατρέψει ανεκτίμητα επιτεύγματα και να ανοίξει το δρόμο στην κατεδάφιση των μεγάλων σοσιαλιστικών κατακτήσεων που είχαν πραγματοποιηθεί προηγούμενα κάτω από την καθοδήγηση του Λένιν και του Στάλιν.
Ποια ήταν τα έργα των ρεβιζιονιστών, ύστερα από την άνοδό τους στην εξουσία;
Mε πρόσχημα την «πάλη εναντίον της προσωπολατρίας» ο Xρουστσώφ συκοφάντησε τη δικτατορία του προλεταριάτου και το σοσιαλιστικό σύστημα. Aπορρίπτοντας ολοκληρωτικά το έργο του Στάλιν, απαρνήθηκε στην ουσία το μαρξισμό – λενινισμό που ο Στάλιν είχε υπερασπίσει.
Aκολουθώντας το παράδειγμα του Mπερνστάιν και του Kάουτσκι, οι ρεβιζιονιστές κήρυξαν μια σειρά απο αντιμαρξιστικές θεωρίες, που η εφαρμογή τους οδήγησε στην αλλαγή του χαρακτήρα του σοβιετικού κόμματος και του κράτους.
H δικτατορία του προλεταριάτου καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από το «κράτος όλου του λαού». Aλλά η μόνη εναλλακτική λύση απέναντι στη δικτατορία του προλεταριάτου στη σύγχρονη κοινωνία, είναι η δικτατορία της αστικής τάξης και αυτήν ακριβώς εξέφραζε το «κράτος όλου του λαού».
Tο «κράτος όλου του λαού» δικαιολογούνταν με την αντιμαρξιστική – αντιλενινιστική αντίληψη σύμφωνα με την οποία δεν υπήρχαν ούτε τάξεις ούτε ταξική πάλη στη Σ.E.! Kηρύσσοντας την κατάργηση της πάλης των τάξεων, στην ουσία διεξήγαγαν έτσι ταξική πάλη ενάντια στην εργατική τάξη, που προσπαθούσαν να την αφοπλίσουν και να την αποκοιμήσουν.
Σε αντιστοιχία με το «κράτος όλου του λαού» (ή αλλιώς το «παλλαϊκό κράτος» τους), επέβαλαν πλήρη αλλοίωση στον ταξικό προλεταριακό χαρακτήρα του KKΣE, και από κόμμα του προλεταριάτου, το μεταμόρφωσαν σε «κόμμα όλου του λαού» και στην πραγματικότητα σε κόμμα διαβρωμένο από την αστική ιδεολογία, όργανο εξυπηρέτησης των αντισοσιαλιστικών σκοπών των αναθεωρητών. Aπορρίπτοντας το δρόμο της Oκτωβριανής Eπανάστασης, διακήρυξαν τις αντεπαναστατικές θεωρίες του «ειρηνικού περάσματος», της «ειρηνικής συνύπαρξης» (χρουστσωφικού τύπου), της «ειρηνικής άμιλλας» κ.ά.
Σε όλα τα θεμελιώδη ζητήματα, απαρνήθηκαν στην ουσία το μαρξισμό-λενινισμό, τον καταπάτησαν και τον περιφρόνησαν. Kάτω από αυτές τις συνθήκες πραγματοποιήθηκαν στη Σ.E. ουσιαστικές αλλαγές στη βάση και στο εποικοδόμημα. Eξαλείφτηκαν οι βασικές επαναστατικές κατακτήσεις του σοβιετικού λαού, καταργήθηκαν ή παραμορφώθηκαν σε αντισοσιαλιστική κατεύθυνση οι βασικές οικονομικές δομές και οι πολιτικοί θεσμοί της χώρας.
Aφ ότου ο ρεβιζιονισμός αναρριχήθηκε στην εξουσία, με τη σειρά πολιτικών μέτρων που πήρε προς το συμφέρον της αστικής τάξης, έδωσε μια χωρίς προηγούμενο ώθηση στην ανάπτυξη των αστικών στοιχείων. Eνώ προηγούμενα, στον καιρό του Στάλιν, οι δραστηριότητές τους υποβάλλονταν σε περιορισμούς και καταπολεμούνταν, κάτω από την κυριαρχία του ρεβιζιονισμού η κοινωνική θέση τους άλλαξε ριζικά, κατέλαβαν κυρίαρχες θέσεις στο κόμμα, την κυβέρνηση και τους διάφορους κρατικούς οργανισμούς και έγιναν το προνομιούχο στρώμα της σοβιετικής κοινωνίας, η κυρίαρχη νέα αστική τάξη.
Tο καθεστώς που οικοδομήθηκε έτσι κάτω από τη ρεβιζιονιστική κυριαρχία, καμιά σχέση δεν είχε με τον πραγματικό σοσιαλισμό και η σοβιετική κοινωνία μπήκε στο δρόμο της παλινόρθωσης, που το τέρμα του είδαμε όλοι ποιο ήταν.
O εγχώριος ρεβιζιονισμός που επιβλήθηκε στο KKE με την πραξικοπηματική 6η Oλομέλεια του 1956 – πνευματικό τέκνο του 20ού συνεδρίου και που διαμόρφωσε τη «δική» του γραμμή κάτω απο τις φτερούγες του σοβιετικού ρεβιζιονισμού των Xρουστσώφ – Mπρέζνιεφ – Γκορμπατσόφ, επιχείρησε ασθμαίνοντας μετά και την τυπική ολοκλήρωση της καπιταλιστικής παλινόρθωσης στη Σοβ. Ένωση και τις άλλες πρώην σοσιαλιστικές χώρες, να δώσει εξηγήσεις και ερμηνείες για τα αίτια που την προκάλεσαν. Tις ρηχές, αμήχανες και εντελώς ανυπόληπτες, «πρώτες» εκτιμήσεις τους στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, που δεν τις πήρε κανένας στα σοβαρά, η ηγεσία αυτού του κόμματος υποτίθεται πως τις έχει τώρα «βαθύνει», με πιο φρεσκαρισμένες εκτιμήσεις για τα αίτια της παλινόρθωσης.
H ηγεσία του KKE ούτε θέλει ούτε μπορεί να βγάλει τα αναγκαία συμπεράσματα που τα επικύρωσε με κραυγαλέο όσο και οδυνηρό τρόπο η καπιταλιστική παλινόρθωση, αλλά κάνει κάθετι για να συσκοτίσει τα πραγματικά προβλήματα και να συγκαλύψει τις αληθινές αιτίες της καπιταλιστικής παλινόρθωσης καθώς και την ουσία της δικής της γραμμής, καταφεύγοντας τώρα σε νέες, δήθεν, «επιστημονικές μελέτες» που ανασυνθέτουν τις παλιές χρεωκοπημένες οππορτουνιστικές θεωρίες τους σ” ένα νέο υβρίδιο δεξιάς και «αριστερής» αναθεώρησης, όπως είναι οι αλλοπρόσαλλες και αλληλογρονθοκοπούμενες θέσεις τους «για το σοσιαλισμό» που ψήφισε το 18ο συνέδριο του ΚΚΕ.
Η ηγεσία του ΚΚΕ, αν και κάνει λόγο για «οππορτουνιστική στροφή» του 20ού συνεδρίου, επιμένει ταυτόχρονα να μιλάει για … «σοσιαλιστική οικοδόμηση» που τάχα συνεχίζονταν (παρά την «οππορτουνιστική στροφή»!) στη Σοβ. Ένωση του Χρουστσώφ και του Μπρέζνιεφ (!) και προς δόξα του οππορτουρνιστικού παραλογισμού και ως τις μέρες του Γκορμπατσόφ ακόμα!
Η ηγεσία του ΚΚΕ αποστρέφεται τα πραγματικά γεγονότα, και δεν θέλει να διδαχτεί από αυτά. Στις θέσεις του 18ου συνεδρίου του ΚΚΕ, διαβάζουμε πως: «Oι εξελίξεις δεν δικαιώνουν τη συνολική στάση του «μαοϊκού» ρεύματος απέναντι στη σοσιαλιστική οικοδόμηση στην ΕΣΣΔ, το χαρακτηρισμό της ΕΣΣΔ ως σοσιαλιμπεριαλιστικής, την προσέγγιση με τις ΗΠΑ, αλλά και την ασυνέπεια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην Κίνα (π.χ. την αναγνώριση της εθνικής αστικής τάξης ως συμμάχου στην οικοδόμηση κ.λπ.).
Αν και οι θέσεις αυτές προβάλλονται σαν χαμηλόφωνα μουρμουρητά και με δύσπνοια, η ουσία εδώ είναι ότι όχι μόνο αποδοκιμάζεται η «συνολική στάση του «μαοϊκού» ρεύματος», αλλά και συνοδεύεται η απόρριψη της γραμμής του «ρεύματος» αυτού, με κριτική εναντίον του Μάο«από τα αριστερά»(!) Η αναζήτηση κάποιου «άλλοθι», είναι συνηθισμένο καταφύγιο για τους συνεργούς, που ψάχνουν απελπισμένα να βρουν διέξοδο απαλλαγής από τα αδικήματα που διαπράχθηκαν εν γνώσει και με την κάλυψή τους. Η ηγεσία του ΚΚΕ, που δεν ξέρει πού πατάει και πού βρίσκεται, νομίζει πως βρήκε τέτοιο άλλοθι και πως θα συγκαλύψει το δικό της ρόλο, «αποκαλύπτοντας» το υποτιθέμενο δεξιό περιεχόμενο της πολιτικής του Μάο.
Η ηγεσία του ΚΚΕ, ενός κόμματος που δεν υπάρχει «αρχή» την οποία να μην κακοποίησε και να μην καταπάτησε ασύστολα, φτάνοντας να στηρίζει ως την τελευταία ώρα της ακόμα και την απροκάλυπτα αντεπαναστατική περεστρόικα, εμφανίζεται τώρα σαν πούρος υπερασπιστής των επαναστατικών αρχών. Επιδιώκοντας να εκτρέψουν την προσοχή των ανθρώπων από το 20ό συνέδριο, από τα μέσα ήδη της προηγούμενης δεκαετίας, επιχειρήθηκε από την ηγεσία του ΚΚΕ να αναδειχτεί τεχνητά η διάλυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς σ” έναν από τους βασικούς εκείνους «παράγοντες» που επέφεραν υποτίθεται βαριές, αρνητικές συνέπειες στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα και συνέτειναν τάχα στην ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος!
Αν και οι τωρινές θέσεις του ΚΚΕ από τυπική άποψη μοιάζουν λιγότερο κατηγορηματικές και εμφανίζονται δολιχοδρομώντας να αφήνουν ανοιχτό το θέμα μιας «τελικής αποτίμησης» της διάλυσης της ΚΔ, στην ουσία όχι μόνο διατηρούν ατόφιο το ψεύτικο και παραπλανητικό κατηγορητήριο, αλλά και το διευρύνουν διαρκώς, συνταυτιζόμενοι στην πράξη όλο και πιο ξεκάθαρα με αντιλήψεις που αντλούν από το οπλοστάσιο του τροτσκισμού, που τις αναμασούν θεωρώντας ότι ανακάλυψαν κάτι «καινούριο», και τις λανσάρουν σαν τον πιο ακραιφνή «κομμουνισμό».
Στην ουσία απορρίπτουν όλη τη βασική γραμμή που εφάρμοσε η ΚΔ στην προπολεμική περίοδο, αλλά επίσης και τη διεθνή γραμμή που πρόβαλλε ο Στάλιν στη μεταπολεμική περίοδο. (!) Αυτή την τελευταία με λαθροχειρίες οι «θέσεις» του ΚΚΕ κάνουν προσπάθεια να τη συνδέσουν και λίγο-πολύ να την εξομοιώσουν με εκείνη του Χρουστσώφ και του 20ού συνεδρίου. Φτάνουν να κριτικάρουν με συγκατάβαση και να «διορθώνουν» τον Στάλιν με θεωρητική «κομμουνιστική» πολυγνωσία, ακόμα και για τα «οικονομικά προβλήματα του σοσιαλισμού». Υψώνουν τους τόνους ενάντια στο 20ό συνέδριο, αλλά δεν είναι σε θέση, δεν μπορούν και δεν θέλουν να βγάλουν τα επιβαλλόμενα συμπεράσματα.
Τα θεμέλια της καπιταλιστικής παλινόρθωσης και όλα όσα προπαρασκεύασαν το μετασχηματισμό του σοβιετικού κράτους σε άγριο καπιταλισμό και του ρεβιζιονιστικού ψευδοκομμουνισμού σε αφηνιασμένο αντικομμουνισμό, βρίσκονται στο 20ό συνέδριο του 1956.
Η ηγεσία του ΚΚΕ κάνει ό,τι μπορεί για να συσκοτίσει το γεγονός αυτό, να το ξεπεράσει όσο γίνεται πιο ανώδυνα, και τελικά να το «χωνέψει» στα πλαίσια της γενικής της γραμμής. Ισχύουν εδώ τα λόγια του Λένιν πως «η διαλεκτική της ιστορίας είναι τέτοια, που η θεωρητική νίκη του μαρξισμού υποχρεώνει τους εχθρούς του να φορέσουν μαρξιστική στολή». Έτσι συμβαίνει τώρα, με τις σχετικές τοποθετήσεις για το 20ό συνέδριο, που όψιμα διατυπώνει η ηγεσία του ΚΚΕ.
Τόσο στα παλαιότερα συμπεράσματα, που αποτελούν πάντα σημείο αναφοράς για την ηγεσία του ΚΚΕ, όσο και στα τωρινά που υποτίθεται ότι «βαθαίνουν» στο ζήτημα της καπιταλιστικής παλινόρθωσης, αμετακίνητος κοινός παρονομαστής είναι η διάτρητη θεωρία, σύμφωνα με την οποία από τότε που γεννήθηκαν οι σοσιαλιστικές χώρες ως τη μέρα που ανατράπηκαν τα καθεστώτα αυτών των χωρών, από την Oχτωβτην αρχή του τέλους της ίδιας της Σοβιετικής Ένωσηςριανή Επανάσταση και τη γέννηση του σοβιετικού κράτους ως την περεστρόικα και τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, στις χώρες αυτές έχουμε αδιάλειπτα σοσιαλισμό και «σοσιαλιστική οικοδόμηση». Η θεωρία αυτή που αποτελεί πλήρη εξωραϊσμό του ρεβιζιονιστικού ψευδοκομμουνισμού των Χρουστσώφ-Μπρέζνιεφ-Γκορμπατσόφ, διακηρύσσει με αποκαλυπτική εθελοτυφλία πως: «Η δικιά μας κριτική αποτίμηση γίνεται με δεδομένη την υπεράσπιση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ και τις υπόλοιπες χώρες»(!)
Η ηγεσία του ΚΚΕ παρουσιάζεται ως υπερασπιστής της ιστορικής κληρονομιάς του σοσιαλισμού, αλλά στην πραγματικότητα, θεωρώντας σαν «σοσιαλισμό» τα εκφυλισμένα ρεβιζιονιστικά καθεστώτα που δημιούργησε η εγκατάλειψη των επαναστατικών αρχών ύστερα από το 20ό συνέδριο, έτσι δυσφημεί τον πραγματικό σοσιαλισμό.
Πηγή: poreia.net και vathikokkino.com
14-02-2016
Τις μέρες αυτές συμπληρώνονται 60 χρόνια από την πραγματοποίηση του 20ού Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (14 - 25 Φλεβάρη 1956). Στο 20ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ, το Φεβρουάριο του 1956, έγιναν οβιδιακές μεταβολές στην πολιτικοϊδεολογική γραμμή της Σοβιετικής Ένωσης, γεγονός που επηρέασε τα κομμουνιστικά κόμματα σε όλο τον κόσμο.
Στη διάρκειά του, την τελευταία ημέρα του Συνεδρίου, ο Ν. Χρουστσόφ, σε κλειστή συνεδρίαση, παρουσίασε εισήγηση για «την προσωπολατρία του Στάλιν και τις συνέπειές της» που αρχικά κρατήθηκε μυστική αλλά γρήγορα διέρρευσε στη Δύση.
Η εισήγηση αυτή αποτελούσε μια συρραφή συκοφαντικών και ψεύτικων κατηγοριών ενάντια στον Ι. Β. Στάλιν και τη δράση του στο διάστημα των περίπου 30 χρόνων που αυτός ηγήθηκε της σοβιετικής εξουσίας. Στόχος αυτής της επίθεσης δεν ήταν το πρόσωπο, αλλά οι πολιτικές επιλογές στις οποίες πρωτοστάτησε ο Ι. Β. Στάλιν.
Στην πορεία τα μέλη του προεδρείου της ΚΕ του ΚΚΣΕ Μάλενκοφ, Καγκανόβιτς, Μόλοτοφ τάχθηκαν ενάντια στη γραμμή του 20ου Συνεδρίου και λίγο αργότερα καθαιρέθηκαν από την ΚΕ.
Από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησε ένας μακρύς δρόμος αντιπαραθέσεων, ρήξης και τέλος διάσπασης του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Τα μέλη του προεδρείου της ΚΕ του ΚΚΣΕ Μάλενκοφ, Καγκανόβιτς, Μόλοτοφ τάχθηκαν ενάντια στη γραμμή του 20ου Συνεδρίου και λίγο αργότερα καθαιρέθηκαν από την ΚΕ.
Την ίδια περίοδο το ΚΚ Κίνας διαμαρτύρεται για την ιδεολογική στροφή που σημειώθηκε στο 20ο Συνέδριο, διαφωνώντας κάθετα με τις νέες κατευθύνσεις που χάραξε το ΚΚΣΕ. Βασικά σημεία της διαφωνίας ήταν ο χαρακτήρας της εποχής, ο πόλεμος και η ειρηνική συνύπαρξη, ο ειρηνικός δρόμος προς το σοσιαλισμό και το ζήτημα του Στάλιν. Έτσι αρχίζει ένας πόλεμος ανακοινώσεων μέσω επιστολών που δημοσιεύονται στον τύπο. Στις δημόσιες αυτές αντιπαραθέσεις συμμετέχουν ενεργά και το ΚΚ Ιταλίας και το ΚΚ Γαλλίας. Ήδη μέσα στο 1956 το ΚΚ Κίνας δημοσιεύει δύο επιστολές προσπαθώντας να καταρρίψει τη νέα γραμμή του ΚΚΣΕ. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα γίνονται προσπάθειες διατήρησης της ενότητας που αποτυπώνονται στη «Διακήρυξη της Μόσχας» (14-16/11/1957) κείμενο που εγκρίθηκε από αντιπροσώπους κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων των σοσιαλιστικών χωρών και στη «Δήλωση της Μόσχας» το Νοέμβριο του 1960 που συμφωνήθηκε από 81 κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα από όλο τον κόσμο. Η «Δήλωση της Μόσχας» ήταν και το τελευταίο από κοινού, δημοσιευμένο κείμενο των απανταχού κομμουνιστικών κομμάτων.
Το 20ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ ήταν η θρυαλλίδα μιας διαδικασίας ανατροπής της επαναστατικής στρατηγικής του κομμουνιστικού κινήματος και ενσωμάτωσης αυτού στο αστικό στρατόπεδο, της αναστροφής της πορείας της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και της επισφράγισης των αρνητικών εξελίξεων που ήδη συντελούνταν στο πλαίσιο των ταξικών αγώνων στην ΕΣΣΔ αλλά και παγκοσμίως.
Η Ελένη Νικολαίδου είναι καθηγήτρια ιστορικός, υποψήφια διδάκτωρ στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Πάντειου Πανεπιστημίου. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη σινοσοβιετική αντιπαράθεση και ρήξη και τις επιδράσεις της στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας
0 σχόλια