Το αναγνωστικό «Το Αλφαβητάρι με τον ήλιο» και ο εμπνευστής του Δημήτρης Γληνός


Γράφει η ΒΟΥΛΑ ΔΑΜΙΑΝΑΚΟΥ (enet.gr)

ΟΙ ΧΟΙΡΟΙ ΥΪΖΟΥΣΙΝ, ΤΑ ΧΟΙΡΙΔΙΑ ΚΟΪΖΟΥΣΙΝ, ΟΙ ΛΟΓΙΟΤΑΤΟΙ ΛΟΓΙΟΚΟΠΑΝΙΖΟΥΣΙΝ με μια πορταγαλέα κι ένα θρίδακα - κινάμε για τον Ομηρο, του Ομήρου τα λημέρια!
«Η απλουστάτη πλαστογραφία της ζωντανής γλώσσης, σημαίνει άμεσον πλαστογραφίαν της ζωής» (Δημήτρης Γληνός)
Οι προφητείες στου Πατροκοσμά, υπερακόντισαν τις οδηγίες του Κίσινγκερ.
Ηρθε καιρός όπου «τ' άλαλα και τα μπάλαλα διευθύνουν την Ελλάδα».
«Μιλάτε σεις τη γλώσσα μας κι εγώ σηκώνω τις αμαρτίες σας...». Ναι, μα τότε υπήρχαν Πατροκοσμάδες και ύπαρχε και λαός. Υπήρχαν Οδηγητές που μπήκαν μπροστά και θυσιάστηκαν για την πατρίδα τους. Κι ήταν κι ένας λαός στο ρόλο του, δημιουργός, που διαφέντευε τη γλώσσα του, την πλούσια, ευγενική, ανεπανάληπτη... και είχε και ποιητές που σάλπιζαν: «Δεν έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα». Κι ήταν καιρός που με τη λύρα την απολλώνια του ποιητή και με της λευτεριάς το σύνθημα: «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή...». Κινάνε λαϊκοί ξεσηκωμοί και γράφονται ηρωισμοί, θυσίες, θρίαμβοι και Εικοσιένα... Αλλά η προφητεία σου, πάτερ Κοσμά, συνεχίζει να επαληθεύεται: «Το κακό θα σας έρθει από τους διαβασμένους...». Πώς να παρουσιάσουμε στον θείον Ομηρο τα τραγούδια τα δημοτικά, που θα ειπεί του δήμου, δηλαδή του... χυδαίου λαού, στη... χυδαία γλώσσα του; Αντε Φίλιππα Ιωάννου, εσύ 'σαι σπουδαγμένος, πιάσε και μετάφρασέ τα αυτά τα δημοτικά από τη χυδαία γλώσσα τους, στη θεία γλώσσα του Ομήρου.

Ο δάσκαλος Δημήτρης Γληνός
Μ' αυτό δε φτάνει. Εμείς οι λόγιοι πρέπει να αναλάβουμε το βαρύ καθήκον να φθάσομεν την γλώσσαν του Ομήρου. Δέον εις τα σχολεία αυτή η γλώσσα να διδάσκεται. Πρέπει να επιστρέψομε εις τη γλώσσαν την ομηρικήν... Κι ερχόμαστε στα: «άλαλα και μπάλαλα» του Πατροκοσμά. Ια, ωά, πέπερι, υς, ις, μυς... δρυς, δραξ, βλαξ, κνιψ, σφηξ, θριξ, φλοξ... κνίδη, θρίδαξ... Αρματωνόμαστε λοιπόν με αυτά τα λίγα, και τα πολύ περισσότερα που παραλείπουμε, απ' όσα διασώζει ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ Δ. Γληνός και κινάμε μέσω της Παιδείας μας το πίσω μπρος να στρατοπεδέψουμε στα στρατόπεδα του Ομήρου... Τα παιδιά μαραίνονταν, λέει, μην αντέχοντας να τους αλιστορίζουν με όλες αυτές... τις θέσφατες αηδίες και να τους κάνουν το μαυλουδάκι τους κουρκούτι. Κι οι γονείς ενεοί. Να μην καταλαβαίνουν και να διαπορούν, πού θα πάνε τα παιδιά τους τα παρα-μορφωμένα και πού, σε ποιαν αχτή και ξέρα του καιρού θ' απομείνουν οι ίδιοι;

Κι αφού οι «διαβασμένοι» άλαλοι και μπάλαλοι, είδαν κι απόειδαν, πως το πράμα δεν περπατάει, σκέφτηκαν να συμβιβαστούν και να προχωρήσουν με την καθαρεύουσα για την Παιδεία και τα σχολεία. Να λένε το φεγγάρι φεγγάριον, το σπίτι οσπίτιον, το ψάρι οψάριον, και ν' αφήσουν στον αγράμματο λαό να μιλάει τη χυδαία δημοτική του... Και να απολαμβάνουν τέτοιαν συνομιλία-καλωσόρισμα, εγγράμματου γιου και αγράμματης μάνας: «Ω μήτερ μου, καθ' οδόν ολίσθημα, την βακτηρίαν απώλεσα, ο δε πίλος μου διανυκτερεύει εν υπαίθρω». Και η αγράμματη απάντηση: «Γιε μου, καλώς εκόπιασες μα δεν καταλαβαίνω τι μου λες. Αν πεινάς, έχω μαγερεμένο τραχανά, να σου βάλω να φας....».


Βέβαια δεν ήταν εύκολο να ξεμπλέξουν με μια γλώσσα τόσο πάμπλουτη και τόσο παλιά που ερχόταν από κείθε πέρα, πιο πέρα κι απ' τον Ομηρο. Και μ' ένα λαό επίσης παλιαότατον, που σταδιοδρόμησε ώς εδώ, έχοντας διανύσει σε χιλιετίες τα στάδια. Ωστόσο στην προσπάθειά τους να φτάσουν στο σκοπό τους δεν αρκέστηκαν να αποπειραθούν να γελοιοποιήσουν και να κατασυκοφαντήσουν τη δημοτική γλώσσα: πως τάχα οι δημοτικιστές έλεγαν «Σοφία σούζα», αντί Σοφία ορθή... «Κεχριμπάρα», αντί Ηλέκτρα... «Κώστας Παλιοκουβέντας» αντί Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Εγκληματικά αδίσταχτοι, δεν εδίστασαν ν' ασελγήσουν πάνω στις θυσίες, τους ηρωισμούς, τους θριάμβους του λαού κατά τον απελευθερωτικόν αγώνα του Εικοσιένα.

Αγνοώντας περιφρονητικά το μήνυμα για ελευθερία και γλώσσα, του εθνικού ποιητή που το μεγάλο Εικοσιένα ανάδειξε, τόλμησαν, πάνω στο ξημέρωμα του εικοστού αιώνα, να φτάσουν και σε ανθρωποθυσίες οι γλωσσαμύντορες Μυστριώτηδες... Και το δέχτηκαν σαν ευκαιρία, όταν -ως συνέπεια της... πολιτικής τους- η Ελλάδα χτυπήθηκε απ' το τσουνάμι της Μικρασιατικής Καταστροφής (συνωστισμός Ρεπούση), που ξέβρασε στις αχτές της όλον τον Πανιώνιον-Μικρασιατικόν Ελληνισμό. Βρήκαν σαν ευκαιρία το γονάτισμα της πατρίδας να επιβάλουν τη διγλωσσία: Στα σχολεία να διδάσκονται οι δυο τρεις κατώτερες τάξεις του Δημοτικού τη δημοτική, και οι τελευταίες και το Γυμνάσιο - Πανεπιστήμιο, ανώτατες σχολές, την καθαρεύουσα. Και για να γίνουν πιο πιστευτοί ισχυρίστηκαν πως έτσι -με διγλωσσία- πορεύει κι όλη η πεφωτισμένη Ευρώπη.

Τόσο που ο σοφός Δ. Γληνός, που είχε προτείνει με στέρεες, χειροπιαστές, εύκολα πραγματοποιήσιμες προτάσεις, κι είχε οραματιστεί να «γίνει η Ελλάδα Κέντρο Ανθρωπιστικών Σπουδών για όλη την Ευρώπη, για όλο τον κόσμο»... Αυτός ο Σοφός ΔΑΣΚΑΛΟΣ του Νεοελληνισμού (με το δάσκαλο που υποδύεται), για ν' αποδείξει ότι πραγματικά το κακό με τη γλώσσα είναι μόνον ελληνικό και φτιαχτό και καθόλου ευρωπαϊκό, στο έργο του ΟΙ ΧΟΙΡΟΙ ΥΪΖΟΥΣΙΝ... (1924) καταφεύγει «στον κ. Ιρβο το γλωσσογνώστη» κι επί πληρωμή ζητάει να τον διαφωτίσει, αν κι οι Ευρωπαίοι πορεύουν με διγλωσσία. Κι η προσεχτική έρευνα του «γλωσσογνώστη», απόδειξε ότι η Ευρώπη, όλα τα καθέκαστα έθνη της, πορεύουν με μια γλώσσα, -την εθνική τους- γραμματισμένοι και αγράμματοι, μικροί και μεγάλοι.

Το ξεσκέπασμα αυτής της άθλιας απάτης και προπάντων ο ίδιος ο ελληνικός λαός που έχει «δράκου ρίζα» και δεν καταλύεται εύκολα, τον κράτησαν λαό δημιουργό με ρόλο πρωταγωνιστή ώς τον πόλεμο κατά του φασισμού και ναζισμού, γράφοντας το Επος της Αλβανίας κι ώς στην υπέροχη Εθνική Αντίσταση κατά την τριπλή κατοχή, την υπέροχα απ' το λαό πραγματωμένη και τραγουδημένη... Ομως ο νικητής αυτός λαός, καπελωμένος από ανάξια ηγεσία, υπάκουη σε ξένα κέντρα, έπεσε στον αδελφοχτόνο εμφύλιο, όπου βοηθώντας και «τα ξένα δάχτυλα» βγήκε δεινά και διχαστικά ηττημένος, χωρίς μεράδι σε δίκιο και δικαίωμα...

Κι ήρθαν πια να διευθύνουν τον κόσμο τα «άλαλα και μπάλαλα», δηλαδή οι μαυραγορίτες, οι κατοχικοί μειοδότες, κι εθνοπροδότες, οι πατριδοκάπηλοι, που κατάργησαν το λαό και τη γλώσσα του, τον πολιτισμό του, τα τραγούδια του, κάθε λαϊκή δημιουργία. Κι ήρθανε τα πάνω κάτω. Κι ανάλαβαν να υποκαταστήσουν αυτοί το λαό, τη γλώσσα του τη δημοτική, με... δημοτική δικό τους ιδιοσκεύασμα για το λαό. Κατάργησαν όλη την άφταστη ποικιλία και ομορφιά της δημοτικής μουσικής έκφρασης: μουσικών οργάνων, τραγουδιών και χορών: τη λύρα και την πίπιζα, το φλάουτο, το μαντολίνο, το βιολί, το λαούτο, το κλαρίνο... Τον πεντοζάλη, τον μπάλο, τον τσάμικο, τον καλαματιανό, την Καραγκούνα, τον θρακιώτικο, τον ποντιακό και πολλούς άλλους... Τα τραγούδια, τις μαντινάδες, τα ηπειρώτικα, τα μοραΐτικα, τα κλέφτικα, τα πανελλήνια... Ολα έκαμαν τόπο στο μπουζούκι και τα μπουζουκοτράγουδα. Κάθε άλλη πολιτιστική έκφραση, αν δε θάφτηκε ολότελα, ζητάει δανεική ψυχή να ζήσει...

Αλλά τα «άλαλα και μπάλαλα» που διευθύνουν τις τύχες της Ελλάδας, προχώρησαν ώς εκεί που κανένας ποτέ δεν είχε διανοηθεί. Πέρα από το να καταργήσουν το λαό και τη γλώσσα του, προχώρησαν στο απίστευτο: Να βάλουν την ελληνική γλώσσα να σημαίνει όχι αυτό που ξέραμε, παρά κείνο που σημαίνει η αντίστοιχή της ευρωπαϊκή. Θα μου πεις αυτοί που δέχτηκαν να φορτώσουν στο λαό μνημόνια που τους υπαγόρεψαν οι ολετήρες της πατρίδας, μπρος σε τίποτα δε διστάζουν.

Δε διστάζουν ν' αντικαθιστούν -επί το... ευρωπαϊκότερον- την «έλλειψη» με το «έλλειμμα»... «Θα αντικαταστήσομε το έλλειμμα του πατέρα...» (που σκοτώθηκε). Αλλά η λέξη έλλειμμα στη γλώσσα μας σημαίνει το ξίκικο. Ας πούμε: το λάδι ήταν ξίκικο, είχε έλλειμμα 80 δράμια... Κι ερχόμαστε στη λέξη κινητικότητα=mobility=κινητικότης, ευκινησία. Εδώ υποχρεώνουμε (πυξ-λαξ-οδάξ) τη γλώσσα μας να σημαίνει ό,τι προαιρείται η Ευρώπη της Μέρκελ. Κι ενώ θα 'πρεπε να ειπούμε διακίνηση, διότι το ανεμοσκόρπισμα τόσων και τόσων... προβιβαζόμενων με τις διαθεσιμότητες, απολύσεις, κι ό,τι διατάξουν τ' αφεντικά, τα διεθνή είτε τα ευρωπαϊκά, κάποιοι το αναλαβαίνουν και το διακινούν... Δεν αυτοδιαθέτονται ούτε αυτοαπολύονται, οι ποτε εργαζόμενοι... τυχεροί.

Η δεινοπαθούσα γλώσσα μας

Ας δούμε και μια ακόμη έκφραση -από τη δεινοπαθούσα γλώσσα μας- που δεινοπαθεί και που το δεχτήκαμε και τη βάλαμε να σημαίνει το αντίθετό της: Και να και η απόδειξη: Παρακολουθώντας τις ειδήσεις, ακούμε την υπεύθυνη δημοσιογράφο να λέει: «Το χρέος θα γίνει βιώσιμο ώς 2014». Με την έννοια ότι θα έχει ξεμετρήσει τις ημέρες του βίου του. Αλλά «βιώσιμο» στη γλώσσα μας θα ειπεί ικανό να ζήσει. Ας είναι, σε λίγα λεπτά, σ' ερώτηση ρεπόρτερ της ίδιας εκπομπής, ακούμε ακροάτρια ν' απαντάει: «Δε μπορούμε να επιβιώσουμε, η δουλειά μας δεν είναι πια βιώσιμη... Θα κλείσουμε όπου να 'ναι...». Δεν πάν' να κλείσουν! Σκαμ σεκλέτι. Δεν πάει να χτυπάει την καμπάνα του κινδύνου για τον ελληνισμό ο καθηγητής κ. Νικόλαος Σταύρου (καθηγητής Διεθνών Υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ (Ελευθεροτυπία 10-3-2007):

«Πιστεύω ότι η διατήρηση της μοναδικότητας της ελληνικής ανώτερης εκπαίδευσης, πρέπει να αντιμετωπίζεται ως θέμα εθνικής επιβίωσης... Και αυτό (σ.Β.Δ. το νομοθέτημα) θα δημιουργούσε ένα δυσοίωνο ίσως ξένο διαχειριστή της πνευματικής ζωής της χώρας. Λυπάμαι που λέω ότι ο προτεινόμενος νόμος κάνει ακριβώς αυτό. Είναι λανθασμένος σαν αντίληψη, πολλαπλασιάζει μια ήδη πνιγηρή γραφειοκρατία, ισοπεδώνει τη θεσμική αυτονομία και, πιθανόν, εκθέτει την ελληνική εκπαίδευση στους κινδύνους ενός κλιμακούμενου αφελληνισμού»...

- Κι εδώ κοντά στα «άλαλα και μπάλαλα» έρχεται ο στίχος του ποιητή: «Αλί που οι ακέφαλοι κάνουν του κεφαλιού τους».

Σημείωση «Β.»: Ο Δημήτρης Γληνός το 1921, όταν ήδη η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση είχε ηττηθεί και τα αναγνωστικά «Τα ψηλά βουνά» και «Το Αλφαβητάρι με τον ήλιο» είχαν καταδικαστεί, εκδίδει με το ψευδώνυμο Αντ. Γαβριήλ, το απολαυστικό «Οι χοίροι υΐζουσιν, τα χοιρίδια κοΐζουσιν, οι όφεις ιύζουσιν» (εκδόσεις Δημητράκου και επανεκδόθηκε σε φωτομηχανική ανατύπωση από την «Επικαιρότητα»). Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση -που διακόπηκε απότομα το 1920 από την κυβέρνηση Ράλλη- έγινε πράξη από τον Δημήτρη Γληνό, με εντολή τού Ελευθερίου Βενιζέλου. Το πιο χαρακτηριστικό αλφαβητάρι είναι το περίφημο «Αλφαβητάρι με τον ήλιο», το οποίο υπογράφεται από τους Δημοσθένη Ανδρεάδη, Αλέξανδρο Δελμούζο, Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Παύλο Νιρβάνα και Ζαχαρία Παπαντωνίου.

You Might Also Like

0 σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Δημοφιλείς 30 ημέρες

Δημοφιλείς 7 ημέρες