Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ)

Στις 16 Φλεβάρη του 1942 κυκλοφόρησε πλατιά η Ιδρυτική Προκήρυξη του ΕΛΑΣ

Το πρώτο δεκαήμερο του Γενάρη του 1942 συνήλθε η 8η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Στην απόφαση της Ολομέλειας διατυπώνονταν οι άμεσοι και απώτεροι σκοποί του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και γινόταν έκκληση στο λαό και τα πολιτικά κόμματα να ενωθούν στην πάλη για την απελευθέρωση της Ελλάδας.

Η 8η Ολομέλεια τόνιζε ιδιαίτερα ότι:

«Ο εθνικοαπελευθερωτικός ανταρτοπόλεμος έχει πρωτεύουσα σημασία για την απελευθέρωση της χώρας από τον ξενικό ζυγό. Οι κομμουνιστές πρέπει να μαζικοποιήσουν και να επεκτείνουν το αντάρτικο κίνημα στην ύπαιθρο, να περιφρουρήσουν τον εθνικοαπελευθερωτικό του χαρακτήρα...».

Το Γενάρη του 1942 οι Κεντρικές Επιτροπές του ΚΚΕ και του ΕΑΜ συμφώνησαν να κάνουν επίσημα γνωστή την απόφασή τους για τη δημιουργία του νέου στρατού της Αντίστασης με την ονομασία Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ). Με τις ίδιες αποφάσεις, η Κεντρική Στρατιωτική Επιτροπή που καθοδηγούνταν από το ΕΜΑ και ήταν το ανώτατο μέχρι τότε στρατιωτικό επιτελείο του ένοπλου αγώνα, ανασυγκροτήθηκε, διευρύνθηκε και μετονομάστηκε σε Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ. Επίσης, ο Αρης Βελουχιώτης στάλθηκε οριστικά στο βουνό για να αρχίσει την οργάνωση του ΕΛΑΣ στη Ρούμελη.

Στις 16 Φλεβάρη του 1942 κυκλοφόρησε πλατιά η Ιδρυτική Προκήρυξη του ΕΛΑΣ. Σ' αυτή διατυπώνονται οι σκοποί του λαϊκού στρατού που ήταν:

1) Αγώνας για την απελευθέρωση της χώρας από τους ξένους κατακτητές.

2) Περιφρούρηση των κατακτήσεων του λαού και των ελευθεριών του εναντίον κάθε επιβουλής.

3) Εξασφάλιση της τάξης μέχρι τη διεξαγωγή εκλογών, ώστε ο λαός να μπορεί να εκφράσει πραγματικά ελεύθερα τη θέλησή του, για το πολίτευμα και την κυβέρνησή του.

Με βάση την πείρα που συγκεντρώθηκε στη φωτιά του αγώνα εναντίον των κατακτητών, το ΚΚΕ και το ΕΑΜ καθόρισαν το χαρακτήρα του στρατού, του ΕΛΑΣ και χάραξαν βασικά τη στρατηγική και την τακτική του.

Ο ΕΛΑΣ έπρεπε να γίνει λαϊκός απελευθερωτικός στρατός, ένοπλο τμήμα του λαού, τιμωρός των εχθρών του, υπερασπιστής της ζωής και της περιουσίας του, ικανός να απελευθερώσει τη χώρα από τους κατακτητές.

Το φωτοκινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ

Το φωτοκινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ (τμήμα του ΕΛΑΣ), λειτούργησε από τον Οκτώβριο του 1943 μέχρι τη Συμφωνία της Βάρκιζας το 1945.

Τα μέλη του συνεργείου: Δημήτρης Μεγαλίδης, εικαστικός, προϊστάμενος

Ιωάννης Νισυρίος, φωτορεπόρτερ-οπερατέρ (1943-44)

Θανάσης Παπαδούκας, φωτογράφος-οπερατέρ (1944-45)

Περιγραφή των σκηνών:

Συνεδρίαση της ΠΕΕΑ στην Ευρυτανία, άνοιξη του 1944. Διακρίνεται ο Σπύρος Μελετζής, φωτογράφος του αγώνα [Οι φωτογραφίες των μελών του συνεργείου, στους τίτλους στην αρχή είναι του Σπύρου Μελετζή].

Ο Αρης Βελουχιώτης και οι Μαυροσκούφηδες, έφιπποι, τέλη του 1944 ή αρχές του 1945

Η Ταξιαρχία Ιππικού στη Λάρισα, με τα άλογα που ο ΕΛΑΣ είχε πάρει λάφυρα από τους Ιταλούς, τέλη του 1944 ή αρχές του 1945, επίσης.

Ο Στέφανος Σαράφης και ο Αρης Βελουχιώτης με τους Μαυροσκούφηδες του, όλοι έφιπποι, πιθανόν στα Ιωάννινα, φθινόπωρο του 1944.

Ο Στέφανος Σαράφης και ο Αρης Βελουχιώτης με τα στελέχη του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ ποζάρουν στην έδρα του ΓΣ.

Πορεία ανταρτών μέσα στο χιόνι, μετά από μάχη με του Γερμανούς. Κουβαλάνε τραυματισμένους συντρόφους τους. Οταν ο ένας πεθαίνει, τον θάβουν στο χιόνι, χειμώνας 1943-1944.

Αντάρτες έπειτα από πορεία φτάνουν σε ορεινό χωριό, όπου οι γυναίκες του χωριού τους κερνούν και τους φιλεύουν.

Σκηνοθετημένη μάχη-ναυμαχία του ΕΛΑΝ. Οι Γερμανοί “ηθοποιοί” είναι πραγματικοί αιχμάλωτοι, που μάλιστα, μη γνωρίζοντας για τη σκηνοθεσία, νόμιζαν ότι οι ΕΛΑΝίτες επρόκειτο να τους εξοντώσουν.

Θεατρική παράσταση από ερασιτέχνες ηθοποιούς των πολιτιστικών ομάδων των ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΕΠΟΝ στην πλατεία του χωριού. Παρακολουθούν αξιωματικοί και οπλίτες του ΕΛΑΣ, και όλος ο πληθυσμός του χωριού, που μάλλον βλέπει για πρώτη φορά θέατρο.