Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΙΩΝΗ
Οταν πέρσι έπαιρνα μια μεγάλη συνέντευξη από τον Μίκη Θεοδωράκη («Κυριακάτικη Ε», 26 Απριλίου 2009), δεν τον είχα βρει σε καλή κατάσταση -κάτι που ομολόγησε κι ο ίδιος.
Δυσκολευόταν να περπατήσει, ενώ και η σύζυγός του Μυρτώ αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα υγείας, όμως: «Το μυαλό μου δουλεύει κανονικότατα κι αυτό είναι το πιο σημαντικό».
Αυτό όντως παραμένει το πιο σημαντικό, αφού και εκδηλώσεις (πρόσφατα στο Ηρώδειο) τον είδαμε να παρακολουθεί και συνεντεύξεις να δίνει και δηλώσεις-παρεμβάσεις πάνω σε θέματα που ζεματάνε, ενώ η ορχήστρα που φέρει τ' όνομά του, καθώς και άλλοι, δίνουν συναυλίες με έργα του εδώ και στο εξωτερικό.
Ο λόγος, για μια ακόμη φορά στον Θεοδωράκη, καθώς την ερχόμενη Πέμπτη, 29 Ιουλίου, συμπληρώνει αισίως τα 85. Ευκαιρία να ξαναθυμίσω κάποια άλλα γενέθλια -τα καλύτερά του, κατά την εκτίμησή μου.
Πριν από 29 χρόνια
Ηταν πριν από 29 χρόνια, Ιούλιος του 1981 στην Κούβα, όπου είχε μεταβεί για σειρά συναυλιών με το «Κάντο Χενεράλ», που είχε προετοιμάσει κουβανέζικη ορχήστρα και χορωδία, με σολίστ τους δικούς μας Μαρία Φαραντούρη, Πέτρο Πανδή και τον Λάκη Καρνέζη στο μπουζούκι. Και ακόμα τον Γιώργο Νταλάρα σε άλλα τραγούδια του - όλα υπό τη διεύθυνσή του. Το «Κάντο» παρουσιάστηκε στη συνέχεια -προσφορά του Κάστρο- και στη Μανάγκουα της Νικαράγουας, όπου οι Σαντινίστας γιόρταζαν τα δύο χρόνια από την απαλλαγή της χώρας από τη δικτατορία του Σομόζα, με πρόεδρο τον Ντανιέλ Ορτέγκα, που είναι και σήμερα πρόεδρος (κάτω όμως από άλλες συνθήκες, που δεν είναι του παρόντος).
Ενα ακόμη σημαντικό: Απαντες, συμπεριλαμβανομένης και της ταπεινότητάς μου, ήμασταν 29 χρόνια νεότεροι, με την Κούβα στ' απάνω της, καθώς είχε την αμέριστη υποστήριξη της κραταιάς Σοβιετικής Ενωσης.
Ο Κάστρο είχε εμφανιστεί απρογραμμάτιστα στην τελευταία συναυλία του «Κάντο», στην πλατεία του καθεδρικού της Αβάνας.
Απρογραμμάτιστα, καθώς έπειτα από τις αλλεπάλληλες απόπειρες δολοφονίας δεν ανακοινώνονταν οι κινήσεις του. Επευφημίες από τον κόσμο («βίβα Φιντέλ!») που είχε κατακλύσει τον χώρο.
Με το τέλος της συναυλίας, συγχαρητήρια («μανίφικο!» - «θαυμάσιο!») και ασπασμός από τον Κάστρο στον Θεοδωράκη. Και λίγο πιο μετά, η ξεναγός που είχε χρεωθεί τους τρεις Ελληνες δημοσιογράφους (οι άλλοι δύο ήταν ο Κώστας Ρεσβάνης από τα «Νέα» και ο Αρης Παπάνθιμος από τον «Ριζοσπάστη», που έφυγε πρόωρα από τη ζωή) ζήτησε να την ακολουθήσουμε «για ένα ποτό» στην αίθουσα διπλανού κτιρίου, περνώντας από κάτι φρουρούς-θηρία. Η σύστασή μας από τον Θεοδωράκη στον Κάστρο:
- Από δω οι Ελληνες δημοσιογράφοι.
- Και σεις Ελληνες; Μα παντού βλέπω Ελληνες. Ακόμη και δυο υπουργοί μου είναι Ελληνες!
Η χαιρετούρα εγκάρδια, αλλά σύντομη. Αδύνατο να του απευθύνουμε ένα λόγο. «Νο ιντερβιού» - «όχι συνέντευξη», ψιθυρίζουν τα ανθρωποθηρία της φρουράς του. Το ίδιο πρόβλημα και για φωτογραφίες.
Διπλά γενέθλια
Λίγο πιο μετά μπήκαμε με τη συνοδό μας σ' ένα αμάξι για να φτάσουμε σε μια εμφανίσιμη μονοκατοικία (προφανώς κάποτε κάποιου αξιωματούχου του δικτάτορα Μπατίστα), όπου φιλοξενούνταν ο Θεοδωράκης με την οικογένειά του.
Περνάμε σ' έναν καταπράσινο λουλουδιασμένο κήπο. Εκεί, έπειτα από λίγο και ο Κάστρο, με κάποιους δικούς του - συνολικά μ' εμάς περί τα είκοσι άτομα.
Ηταν, είπαμε, 29 Ιουλίου και οι Κουβανοί, που προφανώς ήξεραν, είχαν ετοιμάσει έναν μπουφέ με εδέσματα και ποτά, μαζί με μια τούρτα με ένα κερί για τα γενέθλια του Θεοδωράκη.
Οπως όμως έγινε αμέσως γνωστό, τα γενέθλια ήταν διπλά, καθώς γιορτάζονταν και του Κάστρο, κάπως πρόωρα βέβαια, αφού έχει γεννηθεί στις 13 Αυγούστου 1926 (είναι ένα χρόνο μικρότερος του Θεοδωράκη).
Ο Κάστρο έχει τα κέφια του και η όλη εμφάνιση και η συμπεριφορά του δύσκολα παραπέμπουν στον άτεγκτο επαναστάτη και τον αδέκαστο κατήγορο των Αμερικανών.
Η βραδιά -η ολονυχτία πιο σωστά, αφού κράτησε περί τις τέσσερις ώρες- κύλησε με πολύ κέφι. Παρά τα «νο ιντερβιού», αρκετή κουβέντα και φωτογραφίες με τον Κουβανό ηγέτη -με ενδιάμεσο πάντα τον Θεοδωράκη, με τραγούδι από τον Νταλάρα και μπουζούκι από τον Καρνέζη (όλα με την επιστροφή μου επί μια εβδομάδα από τις σελίδες της «Ε»).
Για εμάς ιδιαίτερα τους δημοσιογράφους, ήταν μια σπάνια εμπειρία, καθώς βρεθήκαμε να συνυπάρχουμε με τον μεγαλύτερο εν ζωή επαναστάτη - οδυνηρό αγκάθι, πάνω από πενήντα χρόνια τώρα, στο πέλμα του Αμερικανού γίγαντα, δίπλα σ' έναν δικό μας ζωντανό μύθο. (Ανταποδίδοντας τη φιλοξενία του Κάστρο, ο Θεοδωράκης τον προσκάλεσε στην Ελλάδα, αλλά προφανώς δεν αρκούσε μόνον η δική του πρόσκληση).
Ηταν, είπαμε, 29 Ιουλίου και οι Κουβανοί, που προφανώς ήξεραν, είχαν ετοιμάσει έναν μπουφέ με εδέσματα και ποτά, μαζί με μια τούρτα με ένα κερί για τα γενέθλια του Θεοδωράκη.
Οπως όμως έγινε αμέσως γνωστό, τα γενέθλια ήταν διπλά, καθώς γιορτάζονταν και του Κάστρο, κάπως πρόωρα βέβαια, αφού έχει γεννηθεί στις 13 Αυγούστου 1926 (είναι ένα χρόνο μικρότερος του Θεοδωράκη).
Ο Κάστρο έχει τα κέφια του και η όλη εμφάνιση και η συμπεριφορά του δύσκολα παραπέμπουν στον άτεγκτο επαναστάτη και τον αδέκαστο κατήγορο των Αμερικανών.
Η βραδιά -η ολονυχτία πιο σωστά, αφού κράτησε περί τις τέσσερις ώρες- κύλησε με πολύ κέφι. Παρά τα «νο ιντερβιού», αρκετή κουβέντα και φωτογραφίες με τον Κουβανό ηγέτη -με ενδιάμεσο πάντα τον Θεοδωράκη, με τραγούδι από τον Νταλάρα και μπουζούκι από τον Καρνέζη (όλα με την επιστροφή μου επί μια εβδομάδα από τις σελίδες της «Ε»).
Για εμάς ιδιαίτερα τους δημοσιογράφους, ήταν μια σπάνια εμπειρία, καθώς βρεθήκαμε να συνυπάρχουμε με τον μεγαλύτερο εν ζωή επαναστάτη - οδυνηρό αγκάθι, πάνω από πενήντα χρόνια τώρα, στο πέλμα του Αμερικανού γίγαντα, δίπλα σ' έναν δικό μας ζωντανό μύθο. (Ανταποδίδοντας τη φιλοξενία του Κάστρο, ο Θεοδωράκης τον προσκάλεσε στην Ελλάδα, αλλά προφανώς δεν αρκούσε μόνον η δική του πρόσκληση).
